ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΡΗΤΑ ΓΙΑ ΝΑ ΓΙΝΕΙΣ ΕΝΑΣ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

Στὸν πρόναο τοῦ ναοῦ τοῦ Ἀπόλλωνος στοὺς Δελφούς, ἀνεγράφοντο τὰ δύο περίφημα Δελφικὰ παραγγέλματα, ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ καὶ ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ, ἑκατέρωθεν τοῦ ἱεροῦ γράμματος Ε. Τὰ Δελφικὰ αὐτὰ παραγγέλματα, μαζὶ μὲ ἄλλα 145 ἀκόμη, συνολικῶς 147, ἦσαν οἱ ὑποθῆκες ποὺ παρέδωσαν οἱ Ἑπτὰ Σοφοὶ στις ἐπερχόμενες γενιές, ὠφελήματα ἀνθρώποις ἐς βίον. Τὰ παραγγέλματα αὐτὰ ἦσαν λιτὰ ἀποφθέγματα δύο ἕως πέντε λέξεων ἀλλὰ μεστὰ σοφίας, καὶ τὰ περισσότερα ἀνῆκαν στοὺς Ἑπτὰ Σοφοὺς τῆς ἀρχαιότητας (Θαλῆς ὁ Μιλήσιος, Πιττακὸς ὁ Μυτιληναῖος, Βίας ὁ Πρηνεύς, Σόλων ὁ Ἀθηναῖος, Κλεόβουλος ὁ Ῥόδιος, Περίανδρος ὁ Κορίνθιος, Χίλων ὁ Λακεδαιμόνιος) καὶ ἦσαν χαραγμένα στον πρόσθιο τοῖχο τοῦ Προνάου ἢ ἐπὶ τῶν παραστάδων τῆς πύλης τοῦ μεγάλου ναοῦ ἢ ἐπὶ τοῦ ὑπερθύρου ἢ ἐπὶ τῶν πολλῶν στηλῶν, ποὺ εἶχαν τοποθετηθεῖ στις πλευρὲς τοῦ ναοῦ περιμετρικῶς. Σὲ μορφὴ ἀρχείου word.

Ἕπου Θεῷ
(Ἀκολούθα τὸν θεό)

Νόμῳ πείθου
(Νὰ πειθαρχεῖς στὸ Νόμο)

Θεοὺς σέβου
(Νὰ σέβεσαι τοὺς θεούς)

Γονεῖς αἰδοὺ
(Νὰ σέβεσαι τοὺς γονεῖς σου)

Ἡττῶ ὑπὲρ δικαίου
(Νὰ καταβάλλεσαι γιὰ τὸ δίκαιο)

Γνῶθι μαθών
(Γνώρισε ἀφοῦ μάθεις)

Ἀκούσας νόει
(Κατανόησε ἀφοῦ ἀκούσεις)

Σαυτὸν ἶσθι
(Γνώρισε τὸν ἑαυτό σου)

Ἑστίαν τίμα
(Νὰ τιμᾷς τὴν ἑστία σου)

Ἄρχε σεαυτοῦ
(Νὰ κυριαρχεῖς τὸν ἑαυτό σου)

Φίλους βοήθει
(Νὰ βοηθᾷς τοὺς φίλους)

Θυμοῦ κράτει
(Νὰ συγκρατεῖς τὸ θυμό σου)

Ὅρκῳ μὴ χρῷ
(Νὰ μὴν ὁρκίζεσαι)

Φιλίαν ἀγάπα
(Νὰ ἀγαπᾷς τῇ φιλία)

Παιδείας ἀντέχου
(Νὰ προσηλώνεσαι στην παιδεία σου)

Σοφίαν ζήτει
(Νὰ ἀναζητεῖς τῇ σοφία)

Ψέγε μηδένα
(Νὰ μὴν κατηγορεῖς κανένα)

Ἐπαίνει ἀρετὴν
(Νὰ ἐπαινεῖς τὴν ἀρετή)

Πρᾶττε δίκαια
(Νὰ πράττεις δίκαια)

Φίλοις εὐνόει
(Νὰ εὐνοεῖς τοὺς φίλους)

Ἐχθροὺς ἀμύνου
(Νὰ προφυλάσσεσαι ἀπὸ τοὺς ἐχθρούς)

Εὐγένειαν ἄσκει
(Νὰ εἶσαι εὐγενὴς)

Κακίας ἀπέχου
(Νὰ ἀπέχεις ἀπὸ τὴν κακία)

Εὔφημος ἴσθι
(Νὰ ἔχεις καλὴ φήμη)

Ἄκουε πάντα
(Νὰ ἀκοῦς τὰ πάντα)

Μηδὲν ἄγαν
(Νὰ μὴν ὑπερβάλλεις)

Χρόνου φείδου
(Νὰ μὴ σπαταλᾷς τὸ χρόνο)

Ὕβριν μίσει
(Νὰ μισεῖς τὴν ὕβρη)

Ἱκέτας αἰδοῦ
(Νὰ σέβεσαι τοὺς ἱκέτες)

Υἱοὺς παίδευε
(Νὰ ἐκπαιδεύεις τοὺς γιούς σου)

Ἔχων χαρίζου
(Ὅταν ἔχεις, νὰ χαρίζεις)

Δόλον φοβοῦ
(Νὰ φοβᾶσαι τὸ δόλο)

Εὐλόγει πάντας
(Νὰ λὲς καλὰ λόγια γιὰ ὅλους)

Φιλόσοφος γίνου
(Νὰ γίνεις φιλόσοφος)

Ὅσια κρίνε
(Νὰ κρίνεις τὰ ὅσια)

Γνοὺς πρᾶττε
(Νὰ πράττεις μὲ ἐπίγνωση)

Φόνου ἀπέχου
(Νὰ μὴ φονεύεις)

Σοφοῖς χρῶ
(Νὰ συναναστρέφεσαι μὲ σοφούς)

Ἦθος δοκίμαζε
(Νὰ ἐπιδοκιμάζεις τὸ ἦθος)

Ὑφορῶ μηδένα
(Νὰ μὴν εἶσαι καχύποπτος)

Τέχνην χρῶ
(Νὰ ἀσκεῖς τὴν Τέχνη)

Εὐεργεσίας τίμα
(Νὰ τιμᾷς τίς εὐεργεσίες)

Φθόνει μηδενί
(Νὰ μὴ φθονεῖς κανένα)

Ἐλπίδα αἴνει
(Νὰ δοξάζεις τὴν ἐλπίδα)

Διαβολὴν μίσει
(Νὰ μισεῖς τὴν διαβολή)

Δικαίως κτῶ
(Νὰ ἀποκτᾷς δίκαια)

Ἀγαθοὺς τίμα
(Νὰ τιμᾷς τοὺς ἀγαθούς)

Αἰσχύνην σέβου
(Νὰ σέβεσαι τὴν ἐντροπή)

Εὐτυχίαν εὔχου
(Νὰ εὔχεσαι εὐτυχία)

Ἐργάσου κτητά
(Νὰ κοπιάζεις γιὰ πράγματα ἄξια κτήσης)

Ἔριν μίσει
(Νὰ μισεῖς τὴν ἔριδα)

Ὄνειδος ἔχθαιρε
(Νὰ ἐχθρεύεσαι τὸν χλευασμό)

Γλῶσσαν ἶσχε
(Νὰ συγκρατεῖς τὴν γλῶσσα σου)

Ὕβριν ἀμύνου
(Νὰ προφυλάσσεσαι ἀπὸ τὴν ὕβρη)

Κρῖνε δίκαια
(Νὰ κρίνεις δίκαια)

Λέγε εἰδώς
(Νὰ λὲς γνωρίζοντας)

Βίας μὴ ἔχου
(Νὰ μὴν ἔχεις βία)

Ὁμίλει πράως
(Νὰ ὁμιλεῖς μὲ πραότητα)

Φιλοφρόνει πᾶσιν
(Νὰ εἶσαι φιλικὸς μὲ ὅλους)

Γλώττης ἄρχε
(Νὰ κυριαρχεῖς τὴν γλῶσσα σου)

Σεαυτὸν εὖ ποίει
(Νὰ εὐεργετεῖς τὸν ἑαυτό σου)

Εὐπροσήγορος γίνου
(Νὰ εἶσαι εὐπροσήγορος)

Ἀποκρίνου ἐν καιρῷ
(Νὰ ἀποκρίνεσαι στον κατάλληλο καιρό)

Πόνει μετὰ δικαίου
(Νὰ κοπιάζεις δίκαια)

Πρᾶττε ἀμετανοήτως
(Νὰ πράττεις μὲ σιγουριά)

Ἁμαρτάνων μετανόει
(Ὅταν σφάλλεις, νὰ μετανοεῖς)

Ὀφθαλμοῦ κράτει
(Νὰ κυριαρχεῖς τῶν ὀφθαλμῶν σου)

Βουλεύου χρήσιμα
(Νὰ σκέπτεσαι τὰ χρήσιμα)

Φιλίαν φύλασσε
(Νὰ φυλάττεις τὴ φιλία)

Εὐγνώμων γίνου
(Νὰ εἶσαι εὐγνώμων)

Ὁμόνοιαν δίωκε
(Νὰ ἐπιδιώκεις τὴν ὁμόνοια)

Ἄῤῥητα μὴ λέγε
(Νὰ μὴν λὲς τὰ ἀνείπωτα)

Ἔχθρας διάλυε
(Νὰ διαλύεις τίς ἔχθρες)

Γῆρας προσδέχου
(Νὰ ἀποδέχεσαι τὸ γῆρας)

Ἐπὶ ῥώμῃ μὴ καυχῶ
(Νὰ μὴν καυχιέσαι γιὰ τὴν δύναμή σου)

Εὐφημίαν ἄσκει
(Νὰ ἐπιδιώκεις καλὴ φήμη)

Ἀπέχθειαν φεῦγε
(Νὰ ἀποφεύγεις τὴν ἀπέχθεια)

Πλούτει δικαίως.
(Νὰ πλουτίζεις δίκαια)

Κακίαν μίσει
(Νὰ μισεῖς τὴν κακία)

Μανθάνων μὴ κάμνε
(Νὰ μὴν κουράζεσαι νὰ μαθαίνεις)

Οὓς τρέφεις ἀγάπα
(Νὰ ἀγαπᾷς αὐτοὺς ποὺ τρέφεις)

Ἀπόντι μὴ μάχου
(Νὰ μὴν μάχεσαι αὐτὸν ποὺ ἀπουσιάζει)

Πρεσβύτερον αἰδοῦ
(Νὰ σέβεσαι τοὺς μεγαλυτέρους)

Νεώτερον δίδασκε
(Νὰ διδάσκεις τοὺς νεοτέρους)

Πλούτῳ ἀπόστει
(Νὰ ἀποστασιοποιεῖσαι ἀπὸ τὸν πλοῦτο)

Σεαυτὸν αἰδοῦ
(Νὰ σέβεσαι τὸν ἑαυτό σου)

Μὴ ἄρχε ὑβρίζων
(Νὰ μὴν κυριαρχεῖς μὲ ἀλαζονεία)

Προγόνους στεφανοῦ
(Νὰ στεφανώνεις τοὺς προγόνους σου)

Θνῇσκε ὑπὲρ πατρίδος
(Νὰ πεθάνεις γιὰ τὴν πατρίδα σου)

Ἐπὶ νεκρῷ μὴ γέλα
(Νὰ μὴν περιγελᾷς τοὺς νεκρούς)

Ἀτυχοῦντι συνάχθου
(Νὰ συμπάσχεις μὲ τὸ δυστυχῆ)

Τύχῃ μὴ πίστευε
(Νὰ μὴν πιστεύεις στὴν τύχη)

Τελεύτα ἄλυπος
(Νὰ πεθαίνεις χωρὶς λύπη)