Συνέντευξη Σταμάτη Σπανουδάκη για το «θα’ρθεις σαν αστραπή», τα ελληνοτουρκικά και την σημερινή κατάσταση στην χώρα

 

Συνέντευξη στο Τρίτο Μάτι*

Τρίτο Μάτι: Κύριε Σπανουδάκη, είναι κοινή αίσθηση σε πολλούς Έλληνες ότι η τρέχουσα πραγματικότητα μας έχει ήδη προσπεράσει με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Και, μάλιστα, είναι αδύνατον να την ερμηνεύσει κανείς με οποιουδήποτε είδους ιδεολογία. Αριστερή ή δεξιά. εθνικιστική ή διεθνιστική... όλες οι ιδεολογίες αποδεικνύονται ανεπαρκείς και φτωχές. Η πρόσφατη συνάντηση των ηγετών Ελλάδος και Τουρκίας στο Ερζερούμ και η τουρκική επιλογή να ακουστεί εκεί το κομμάτι σας «Θα ‘ρθεις σαν αστραπή», από το έργο «Μαρμαρωμένος Βασιλιάς», παρουσιάζει τεράστιες δυσκολίες ερμηνείας για τον σύγχρονο Έλληνα πολίτη (και αντίστοιχα για τον μέσο Τούρκο, υποθέτουμε). εσείς πώς ερμηνεύετε αυτό το γεγονός;

Σταμάτης Σπανουδάκης: Κατ’ αρχάς, ευχαριστώ γιο την πρόσκλησή σας. Θα μπορούσα να αρχίσω και συγχρόνως να τελειώσω αυτή τη συνέντευξη, με μία από τις τρεις αυτές κουβέντες: «Ανευ εμού, ου δύναστε ποιείν ουδέν», «Μεγαλύτερος ό έν υμίν, παρά ό έν τώ κόσμω» και «Εν τώ κόσμω τούτο, θλίψιν έξετε». Τα λέω αυτά, γιατί χωρίς αυτήν την πίστη ή «άλλη διάσταση», τίποτα από όσα τώρα θα πω ή κατά καιρούς έχω πει, ή κάνει, δεν θα είναι κατανοητό.

Δόξα τω Θεώ, λοιπόν, ζούμε σε μια εποχή που οι περισσότεροι έχουν καταλάβει ότι οι «ιδεολογίες» είναι ακριβώς αυτό που λέει και η λέξη: Ιδέες καί λόγια. Χρειάζεται κάτι βαθύτερο. Εδώ, λοιπόν, αρχίζουν τα δύσκολα.

Οι πατέρες μας δέν μιλούσαν τυχαία για Πίστη, Χριστό, Κυρά Δέσποινα... δεν τους οδηγούσαν τα γκάλοπ στην εκκλησία και δεν υπερασπιζόντουσαν μέχρι θανάτου «ιδεολογίες». Τη βιωμένη αλήθεια της Ορθόδοξης πίστης έβαζαν πάντα πλάι στη μητέρα Ελλάδα. Και με αίμα, θυσίες και πολλά και δύσκολα “όχι”, την έκαναν πραγματικότητα και την παρέδωσαν στα - ανάξια δυστυχώς - χέρια μας..

Όσον αφορά το Ερζερούμ και τι ακριβώς έγινε εκεί, ως και σήμερα δεν ξέρω αν και ποια μουσική μου παίχτηκε, και από ποιον.

Δεδομένης και της γνωστής, αλλά και ενισχυμένης από τη σημερινή πραγματικότητα γνώμης μου περί Πασόκ, αλλά και περί της ηλιθίας και μονομερούς «ελληνο-τουρκικής φιλίας» μας, μόνον ως ένα αστειάκι των Αγγέλων θα μπορούσα να εξηγήσω τη δική μου μουσικο-στιχουργική συμμετοχή.

Τ.Μ.: Είναι χαρακτηριστικό ότι η συγκεκριμένη είδηση διαδόθηκε περισσότερο μέσω Διαδικτύου, αφού τα κατεστημένο ΜΜΕ την προέβαλαν ελάχιστα. Μάλιστα, ήταν τέτοιο το μούδιασμα των καταξιωμένων αναλυτών (κάθε απόχρωσης), ώστε και οι ελάχιστες ερμηνείες που δόθηκαν κινήθηκαν, από το «οι Τούρκοι έκαναν λάθος», μέχρι το «επίτηδες το έβαλαν, για να μας κοιμίσουν»! Πιστεύετε ότι ο σημερινός Έλληνας έχει το υπόβαθρο και την ωριμότητα για βαθύτερες ερμηνείες του γεγονότος;

Σ.Σ.: Αχ αυτοί οι αναλυτές! Μου θυμίζουν τους ψυχιάτρους που αρνούνται την ύπαρξη της ψυχής κι έτσι, άθελά τους, και αρνούνται το «λειτούργημα τους» και ακυρώνουν την ίδια την ύπαρξή τους.

Αχ κι εσείς οι δημοσιογράφοι! Διυλίζετε τον κώνωπα και καταπίνετε την κάμηλον. (Κώνωπας το φαίνεσθαι και κάμηλος, το μη φαίνεσθαι).

Το ελπιζόμενο, το επόμενο,… το μόνο τελικά σίγουρο. Το μόνο, αιώνια αληθινό, άρα και δημασιογραφικώς, για πάντα επίκαιρο.

Οι καταξιωμένοι-μισθωτοί παραπληροφορούν και οι ελεύθεροι-ιντερνετάδες παρατηρούν, σχολιάζουν, αλληλοπληροφορούνται και «πάλι απ’ την αρχή, σε μια χώρα που αιμορραγεί / πάλι απ’ την αρχή, μια κουβέντα ίσως είν’ αρκετή»...

Τ.Μ.: Πώς εμπνευστήκατε το έργο «Μαρμαρωμένος Βασιλιάς»; Πέρα από έναν φόρο τιμής που, προφανώς, αποτίετε στον τελευταίο αυτοκράτορα του Βυζαντίου, Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, υπάρχουν στο έργο αυτό κάποια μηνύματα που θέλετε να περάσετε σε έναν κριτικό ακροατή του δίσκου;

ΣΣ.(Έχω αποφασίσει χρόνια τώρα, να αφήσω με τη μουσική και τους στίχους μου τα σημάδια της ψυχής μου και της ψυχής μας, που τόσο ύπουλα και άνανδρα προσπαθούν να μας αφαιρέσουν. Το κίνητρο, βέβαια, είναι η αγάπη, ο θαυμασμός, αλλά και η γλυκειά η οικειότητα που νοιώθω όταν ασχολούμαι με τα αγαπημένο μου πρόσωπα. Τον Αλέξανδρο, τον Ιωάννη, Τον Κωνσταντίνο, τον Πλαστήρα και, σύντομα, τον Κολοκοτρώνη. Η «μορφή», όμως, που κρύβεται πίσω απ’ όλους αυτούς, αλλά και από την όποια έμπνευσή μου, ήταν, είναι και θα είναι ο Ιησούς Χριστός. Ο Ων, ο Ην και ο Ερχόμενος. Το Α και το Ω.

ΤΜ: Στο κομμάτι «Θα ‘ρθεις σαν αστραπή», τι ακριβώς σημαίνει ο στίχος «οι Έλληνες μαζί»;

Σ.Σ.: Ακριβώς ό,τι λέει: «Μες την Άγια Σοφιά, θα βρεθούμε ξανά / λειτουργία μελλοντική, οι Έλληνες μαζί». Ιδανικό δε, θα προσέθετα «χωρίς τους κυβερνώντες και τις διαφωνούσες πανίσχυρες μειοψηφίες, ελληνικές αλλά και ξένες»...

Τ.Μ.: Πιστεύετε ότι τον χαρακτηρισμό «Μαρμαρωμένος Βασιλιάς» τον εκφράζει καλύτερα ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ή ο Ιωάννης Βατάτζης;

Σ.Σ.: Όποιος θέλετε, φτάνει να το πιστεύετε. Αυτό είναι και το μεγαλείο της πίστης. Δεν χρειάζεται αποδείξεις και λογικές αναλύσεις. Θέλει παιδική καρδιά και πίστη στο όνειρο. Αυτό που δεν αποδεικνύεται είναι και το μόνο που αξίζει να ψάχνουμε.

Ο Ντοστογιέφσκυ είχε πει: «Κι αν η ανθρώπινη λογική μου αποδείκνυε ότι δεν υπάρχει ο Χριστός θα προτιμούσα να είμαι με τον Χριστό, παρά με την ανθρώπινη λογική!»

Τ.Μ.: Σε μια γελοιογραφία που κυκλοφορεί στο Διαδίκτυο, απεικονίζονται ο Γ. Παπανδρέου και ο Τ. Ερντογάν, ντυμένοι με όμοια κοστούμια και κασκόλ, να χαιρετάνε τον κόσμο πιασμένοι χέρι-χέρι. Η λεζάντα γράφει: «Και τώρα θα φωτογραφηθούμε με όμοια περιβολή, γιο να δείξουμε πόσα μας ενώνουν, όπως π.χ. η πίστη στους επικοινωνιολόγους!» Υπάρχουν στοιχεία που, κατά τη γνώμη σας, ενώνουν πράγματι Έλληνες και Τούρκους ή η όλη πολιτική καλλιέργειας της «ελληνοτουρκικής φιλίας», που ενισχύθηκε ιδιαίτερα από την τωρινή κυβέρνηση, είναι ένα επικοινωνιακό τρικ;

Σ.Σ.: Δεν είναι επικοινωνιακό τρικ, δυστυχώς. Είναι αλήθεια εκφραζομένη διαχρονικώς δια του: «σφάξε με, αγά μου, να αγιάσω αλλά σήμερα χωρίς καν την προϋποθέτουσα, ακλόνητη πίστη.

Αυτή λοιπόν η ρήση συνοψίζει, κατά τη γνώμη μου, την ελληνική εξωτερική πολιτική προς τη «φίλη» χώρα, τις τελευταίες δεκαετίες.

Τ.Μ.: Ποια τα οφέλη και ποιο το τίμημα μιας πολιτικής τέτοιου είδους;

Σ.Σ.: Και τα οφέλη και το τίμημα τα βιώνουμε ως σύγχρονοι καραγκιόζηδες στην όλο και διογκούμενη καμπούρα μας...

Τ.Μ.: Οι πολιτικές και κοινωνικές σας ευαισθησίες προτρέπουν τον συνομιλητή σας να ρωτήσει: Σύμφωνα με αρκετές ενδείξεις, ο Ερντογάν αποδεικνύεται ένας ηγέτης μεγάλου βεληνεκούς. Πιστεύετε ότι έχει σήμερα - ή θα έχει αύριο - απέναντί του έναν αντίστοιχης εμβέλειας Έλληνα ηγέτη; Αν ναι, ποιος είναι αυτός; Αν όχι, γιατί η Ελλάδα υστερεί σε αυτόν τον τομέα;

Σ.Σ.: Μεγάλου βεληνεκούς ηγέτης ήταν και ο Μωάμεθ. Είχε, όμως, απέναντί του τον Κωνσταντίνο Δραγάτση Παλαιολόγο, τον τελευταίο μαρτυρικό μας αυτοκράτορα, που την κρίσιμη στιγμή και όταν όλα ήταν χαμένα και ακουγόταν η κραυγή-θρήνος «Εάλω η Πόλη», αντί να φύγει για το εξωτερικό να κάνει «αντίσταση» από εκεί, όπως κάποιοι σύγχρονοί μας, έμεινε και πέθανε στην Πύλη του Ρωμανού για την πίστη και την Πόλη.

Αμήν και πότε, να ξαναγεννήσει αυτή η γωνιά της γης τέτοιους ηγέτες. Όμως: «Τα αδύνατο παρ’ ανθρώποις, δυνατά παρά τώ Θεώ».

Τ.Μ.: ‘Έχετε πει σε παλαιότερη συνέντευξή σας ότι «οι πολιτικοί δεν είναι τίποτα άλλο, παρά καθρέφτης του εαυτού μας». Θεωρείτε ότι οι ελληνικές ηγεσίες των τελευταίων χρόνων είναι αυτές που μας άξιζαν; Μια α-ήθης ελληνική Κοινωνία (η οποία έχει απεμπολίσει αξίες πιστεύω και μνήμες) θα αναδείξει κα α-ήθεις πολιτικές ηγεσίες όπως εν πολλοίς αποδεικνύονται οι δικές μας;

Σ.Σ.: Στην ερώτηση σας, υπάρχει κρυμμένη και η απάντησή μου...

Τ.Μ.: Πιστεύετε ότι η σημερινή Τουρκία θέλει να δείξει στην παγκόσμιο Κοινή Γνώμη ότι αυτή, στην πραγματικότητα, είναι ο κληρονόμος του Βυζαντίου; Και, αν ναι, έχει τα απαραίτητα προσόντα;

Σ.Σ.: Σκοτίστηκε η παγκόσμια Κοινή Γνώμη για το ποιος είναι ο κληρονόμος του Βυζαντίου!

Όσο γιο την Τουρκία, θα έλεγα πάλι με έναν στίχο μου: «Άμα δεν βλέπεις καθαρά, τα μάτια λίγο κλείσε. / Γιατί ποτέ δεν γίνεσαι άλλο απ’ αυτό πού είσαι»...

ΤΜ: Ή Ελλάδα, αντίστοιχα, θα μπορούσε να ισχυριστεί κάτι τέτοιο;

Σ.Σ.: Έχω μία πρόταση: Όλοι πια ξέρουμε ότι μας κυβερνούν οι «ξένοι». Αυτό δεν είναι, δυστυχώς, κάποια καλλιτεχνική άποψη, αλλά η πραγματικότητα, ειπωμένη από τα χείλη των σημερινών - ανήμπορων δυστυχώς - κυβερνώντων μας.

Γιατί, λοιπόν, χρειαζόμαστε αυτούς τους πανάκριβους μεσάζοντες;

Προτείνω να διαλυθεί αμέσως η Βουλή και να γίνει μια μεγάλη σχολή Ιστορίας του γένους μας!

Να πάνε σπίτια τους οι πολιτικοί μας και να κάνουν κάποια από τις δουλειές και κυρίως με τους μισθούς, στους οποίους έχουν καταδικάσει τους Έλληνες!

Νομίζω ότι η Οικονομία που θα έχουμε ως κράτος από τους μισθούς, τα δώρα, τους προέδρους, τους συγγενείς, τις ρεμούλες, τις προμήθειες κ.λπ, ίσως και να φτάνει το χρέος μας.

Όταν, με το καλό, μας παραδοθούν ξανά τα κλειδιά της χώρας μας, κάνουμε ένα δημοψήφισμα για να δούμε, επιτέλους, τι είδους ανθρώπους θέλει για κυβερνήτες αυτός ο διαβρωμένος, φοβισμένος, αλλοπρόσαλλος, αλλά και τόσο μοναδικός λαός...

*Περιοδικό ΤΡΙΤΟ ΜΑΤΙ, τεύχος 187, συνέντευξη στην Μαρία Λυσάνδρου