Featured Posts

11/9/11

Οι περί πολέμου ιδέες των Αρχαίων Ελλήνων



Από τα τρία σπουδαιότερα συστήματα διακυβέρνησης – Καπιταλισμό, Κομμουνισμό και Εθνικισμό (κατά σειράν εμφανίσεως) – τα δύο πρώτα ασχολούνται κυρίως (αν όχι αποκλειστικά) με το οικονομικό πρόβλημα (το β΄ σύστημα σαν απάντηση στο α΄). Έχουν μάλιστα δημιουργήσει από κοινού ένα πρότυπο για τον σύγχρονο άνθρωπο, το πρότυπο τoυ homo economicus. Έτσι, με το βλέμμα στραμμένο στην Οικονομία, παραβλέπουν τελείως την ιδέα του Έθνους, αν και αυτή είναι η σημαντικότερη ιδέα που γράφει την Ιστορία. Και όχι μόνον την παραβλέπουν, αλλά και την πολεμούν με κάθε τρόπο. Τούτο ασφαλώς οφείλεται στον υλιστικό προσανατολισμό τους. 
Eίναι γνωστό από τη μία ότι «το Κεφάλαιο δεν έχει Πατρίδα» (πρβλ. «παγκοσμιοποίηση»). Και αφ’ ετέρου ο διεθνιστικός (που μεταφράζεται: αντεθνικός) χαρακτήρας του Κομμουνισμού είναι πασίγνωστος. Κατά συνέπεια πολεμούν κάθε τι «κακό» που απορρέει από την εθνική Ιδέα, όπως κυριότατα ο Πόλεμος. Έχει γίνει τόση αντιπολεμική προπαγάνδα και από τα δύο αυτά συστήματα από κοινού, τόσο φανερή όσο και σιωπηλή, ώστε να έχουν καταφέρει οι αντιπολεμικές ιδέες να έχουν διεισδύσει στις μάζες, να έχουν πετύχει δηλαδή οι μάζες να θεωρούν τον Πόλεμο σαν το χειρότερο «κακό». Τόσο απλά και αβασάνιστα. Και να τον θεωρούν έτσι αυτονόητα … «κακό»!
Όμως τα πράγματα δεν είναι καθόλου αυτονόητα. Και για να μη προβώ σε εκτενή ανάλυση συνηγορούσα υπέρ του αντιθέτου, θα αφήσω καλύτερα να μιλήσουν οι ένδοξοι πρόγονοί μας. Ακολουθεί λοιπόν ένα σχετικό απάνθισμα των περί Πολέμου ιδεών των αρχαίων σοφών μας.
ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ: «Πόλεμος πάντων μεν πατήρ εστι, πάντων δε βασιλεύς και τους μεν θεούς έδειξε, τους δε ανθρώπους, τούς μεν δούλους εποίησε, τούς δε ελευθέρους».
“Τον τε Όμηρον άξιον εκ τών αγώνων εκβάλλεσθαι και ραπίζεσθαι και Αρχίλοχον» (Διότι ούτοι ηύχοντο να εξαληφθή κάποτε ο πόλεμος από την ανθρωπότητα).
ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ: «Φύσει το άρχειν οικείον τω κρείσσονι».
ΓΟΡΓΙΑΣ: «Πέφυκε το ήσσον υπό του κτείττονος άρχεσθαι και άγεσθαι, και το μεν κρείσσον ηγείσθαι το δε ήσσον έπεσθαι».
ΚΑΛΛΙΚΛΗΣ: «Το δίκαιον είναι φύσει τον βελτίω όντα άρχειν».
“Δίκαιον είναι ο ισχυρότερος να διευθύνη τα των ασθενεστέρων και ο καλύτερος να άρχη των χειροτέρων και ο αξιότερος να έχη περισσότερα από τον πλέον ανίκανον».
ΠΛΑΤΩΝ: « – Ουκούν της των πλησίον χώρας ημίν αποτμητέον, ει μέλλομεν ικανήν έξειν νέμειν τε και αρούν, και εκείνοι αφήσιν αυτούς επί χρημάτων κτήσιν άπειρον, υπερβάντες τον των αναγκαίων όρον;
- Πολλή ανάγκη, έφη, ω Σώκρατες.
- Πολεμήσωμεν το μετά τούτο, ω Γλαύκων; ή πως έσται;
- Ούτως, έφη» («Πολιτεία» β΄ 373Δ).
” Ήν γαρ καλούσι των ανθρώπων οι πλείστοι ειρήνην, τούτ’ είναι μόνον όνομα τω δ’ έργω αεί πόλεμον ακήρυκτον» («Νόμοι» Α 626α).
” Μητρός τε και πατρός και των άλλων προγόνων απάντων τιμιώτερόν εστι η πατρίς και σεμνότερον και αγιώτερον και εν μείζονι μοίρα και παρά θεοίς και παρ’ ανθρώποις τοις νουν έχουσι»
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ: «Ο πόλεμος είναι φυσική τέχνη προς απόκτησιν, η οποία πρέπει να εφαρμόζεται κατά των ανθρώπων εκείνων οι οποίοι δεν θέλουν να εξουσιάζωνται, αν και επλάσθησαν δι’ αυτό, οπότε ο πόλεμος είναι εκ φύσεως δίκαιος» («Πολιτικά» Α 1252β9 και 1256β24).
” Η νίκη προϋποθέτει πάντοτε μίαν ανωτερότητα αρετής, ώστε να πιστεύωμεν, ότι η βία δεν στερείται αρετής» («Πολιτικά»).
” Ο πόλεμος είναι σχολείον αρετής».
ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ: «Εκ πολέμου μεν γαρ ειρήνη μάλλον βεβαιούται» (Α, 124).
ΤΥΡΤΑΙΟΣ: «Τεθνάμεναι γαρ καλόν επί προμάχοισι πεσόντα άνδρ’ αγαθόν περί ή πατρίδι μαρνάμενον».
ΠΙΝΔΑΡΟΣ: «Νόμος ο πάντων βασιλεύς θνατών τε και αθανάτων άγειν δικαιοί το βιαιότατον υπερτάτα χειρί».
Αναλόγους απόψεις είχον και πολλοί άλλοι, μεταξύ των οποίων και οι Εμπεδοκλής, Κριτίας, Θρασύμαχος, κ.ά. Περιττόν να ειπωθεί ότι οι πόλεμοι διακρίνονται σε δικαίους και αδίκους. Και δίκαιοι μεν είναι οι τελούμενοι για την Πατρίδα, άδικοι δε οι τελούμενοι για διάφορα συμφέροντα. Ασχέτως αν ο πόλεμος είναι αμυντικός ή επιθετικός.

Ε.Χ.


Δεν υπάρχουν σχόλια: